Atu Hadok Komunidade Husi Transmisaun Virus HIV-SIDA, INCSIDA Kontinua Sensibiliza Informasaun Ba Komunidade Iha Suku Ailoc

Dili, 18 Marsu 2025 (Média Democracia) – Institutu Nasionál Kombate HIV-SIDA (INCSIDA-sigla Portugues) servisu hamutuk ho Autoridade Munisípiu Dili kontinua halo sensibilizasaun ba prevensaun moras HIV-SIDA ba komunidae sira iha Suku Ailoc, atu sira iha koñesimentu hodi partilla informasau ba sira-nia família hodi hadook-an husi transmisaun Virus HIV-SIDA.

Objetivu husi Sensibilizasaun ne’e atu fó koñesimentu ba komunidade sira kona-ba impaktu husi Virus HIV-SIDA nomos oinsá atu prevene-an husi virus refere, ne’ebé nia alvu prinsipál mak ba iha komunidade sira liliu ba joven sira atu hadook-an husi risku, tanba moras ne’e bele habadak ema-nia vida.

Xefe Suku Ailoc Geraldo Maria Alves apresia ho Institu Nasionál Kombate HIV-SIDA nian tanba liuhusi programa sensibilizasaun ne’e bele fó informasaun atu bele salva komunidade sira husi moras HIV.

“Buat ida naran virus HIV-SIDA ne’e perigu tebes ba ita-nia vida moris, tanba ne’e orsida ita-nia nai ulun sira fó informasaun ba ita-boot sira fokus no se tilun didi’ak hodi rona atu nune’e orsida loraik fila ba uma karik bele fahe informasaun ba populasaun sira ne’ebé ohin la mai ne’e, liliu ba ita-boot sira ne’ebé partisipa iha ne’e, bainhira oradór sira ko’alia labele konta fali istória, maibé tenke atensaun.” Dehan Xefe Suku Ailoc liuhusi nia intervensaun

Autoridade lokál ne’e husu ba komunidade ne’ebé partisipa iha eventu sensibilizasaun ne’e atu toma atensaun nune’e fila ba uma bele lori netik informasaun hodi fahe ba komunidade ne’ebé ohin la partisipa iha atividade refere.

“Signifika katak saída mak ita-boot sira simu iha fatin ida ne’e tenke hatene fó tutan ba malu, ha’u iha esperansa katak ha’u-nia Xefe Aldeia na’in haat ho delegadu/delegada sira ne’e sei pasa informasaun ba komunidade sira hotu atu nune’e marka enkontru ruma karik ha’u sei fahe nafatin informasaun ba komunidade sira, ha’u mós garante ba futuru katak joven feto mane, ha’u sei konsentra sira para atu bele fahe informasaun.” Dehan Xefe Suku ba jornalista sira iha Aldei Culau

Iha fatin hanesan reprezentante Autoridade Munisípiu Dili, SECAM III, Tomás Barros apresia no louva tebes ba Prezidente Imstitutu Nasionál Kombate HIV-SIDA ho nia kometiva sira ne’ebé buka meiu oi-oin hodi halo programa sensibilizasaun ne’e, tan ne’e nia husu ba komunidade Ailoc atu kumpri no banati tuir lala’ok saída mak aprezenta husi oradór sira kona-ba atu hadok-an no hases-an husi Virus HIV-SIDA, tanba saúde ne’e importante, sé saúde la di’ak mak servisu mós la di’ak.

Nune’e liuhusi informasaun ne’ebé fahe husi oradór sira ne’e sai hanesan bukae ida atu oinsá fila ba uma bele partilla ka dezamina informasaun hirak ne’e iha família, viziño, belun no liuliu ba foin sa’e sira tanba foinsa’e sira importante tebes atu hadomi saúde, tanba joven nia papél importante tebes ne’ebé estadu presija nu’udar jerasaun kontinuadór ba iha futuru oinsá aban bain rua bele hari no hadi’ak ita-nia nasaun.

Iha fatin hanesan Prezidente Instititu Nasionál Kombate HIV-SIDA Danie Marçal hatutan katak liuhusi sensibilizasaun ne’e bele garante hodi redúz númeru afetadu ho volume boot iha nasaun Timor-Leste.

“Ha’u hanoin agora ita redúz hela tanba sé ita la servisu makas, média la halo intervensaun makas maka ita-nia kazu ne’e la’os 2.000 de’it, kazu barak tanba ita haree komunidade sira no joven sira laiha koñesimentu, transmisaun ne’e barak liután, maibé ita agradese tanba Tinan 20 resin ona hotu-hotu nia kontribuisaun no servisu makas iha tinan 20 resin ne’e ita foin iha kazu 2.000, ne’e signifika kazu ne’e la sa’e makás tanba ita bele hanehan hela (Pending), atividade balun.” Dehan Prezidente INCSIDA ba jornalista sira iha Aldeia Culau, Suku Ailoc

Nia dehan liuhusi sensibilizasaun refere bele fó hanoin ba komunidade sira atu bele iha hanoin hodi hadook-an husi moris livre tanba virus HIV-SIDA ne’e perigu ba ema-nia vida.

“Ema hotu tauk kona HIV, ema hotu hakarak moris di’ak, moris hakmatek ruma nia laiha koñesimentu mak nia halo buat hotu tuir nia gostu, mas kuandu ema ne’e iha ona koñesimentu, mesmu ke gostu mas nia hanoin barak tanba HIV aimoruk laiha.” Prezidente ne’e afirma

Tanba nia husu ba entidade hotu atu servisu makas, nune’e mós agradese ba média nia kontribuisaun, nia dehan tinan 20 resin ona iha nasionál kazu komulativu ita iha 2.000 resin, mesmu nune’e iha kazu balun tanba ema barak rona finji la hatene, barak rona haluha tiha, balun halo tiha foin hanoin fali ba buat sira ne’ebé uluk nia hatene.

Prezidente INCSIDA nafatin husu ba ema hotu atu labele baruk fahe nafatin informasaun, labele desanima, kontinua informa no partilla informasaun hirak ne’ebé nesesita duni atu sidadaun hotu no liuliu joven sira iha koñesimentu kle’an kona-ba transmisaun Virus HIV-SIDA iha sira -nia moris.

Reportajen : Estefania

Foto : Estefania

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *