Dili, 28 Agostu 2025 (Média Democracia) – Centro Nacional Chega CNC “sigla portuges” realiza formasaun iha Eskola Sekundariu Jeral FINANTIL kona-ba Direitus umanus no igualidade jeneru haree liubá istoria pasadu nian ne’ebé luta nain sira hala’o iha 1975 to’o 1999. Formasaun ne’e hala’o iha eskola FINANTIL tersa feira semana ne’e.
Ofisiál Edukasaun no Formasaun Centro Nacional Chega, Matias dos Santos hateten, objetivu prinsipal atividade ida ohin ne’e primeiru envolve de’it Prevensaun Konflitu Komunitariu PKK nomos Sekretaria Estadu Igualidade Jeneru nian.
“Ita hatene baibain konflitu distribui ba joven sai autor ba konflitu, objetivu prinsipal husi aktividade ne’e oinsá sensibiliza joven sira liu-liu estudante sira kona-ba saida mak konflitu, direitus humanu nomos violasaun direitus humanu, nune’e Centro Nacional Chega fokus ba historia passadu nian, liga ho violasaun direitus humanu ne’ebé akontese iha tempu passadu nian.” Dehan Ofisiál Edukasaun no Formasaun Centro Nacional Chega CNC, Matias dos Santos
Ofisiál CNC hatutan, atividade formasaun ne’e importante tebes hodi partilla ba alin estudante sira atu hatene istoria kona-ba akontesimentu iha tempu pasadu.
“Iha tempu uluk joven naran boot tebes luta ba ita-nia independénsia to’o konjista duni hetan Liberdade, maibé joven ida agora ita bolu era digital mundu teknolojia, entaun ita hanoin katak sira presiza leno-aan ba kotuk hodi banati tuir saida mak joven sira halo iha tempu passadu.” Hatutan Ofisiál Edukasaun no Formasaun Centro Nacional Chega CNC
Iha fatin hanesan Diretor Eskola Sekundariu FINANTIL, Aniceto Berelelo hateten, atividade formasaun importante no agradese ba Sekretáriu Estadu no Igualidade, Ministeriu Interior nomos Centro Nacional Chega nian atu kolia kona-ba relatoriu CAVR nian no istoria rai ne’e nian atu sosializa hela ba estudante no profesor hotu iha eskola ida ne’e.
“Formasaun ne’e importante tebes ba estudante no hanorin kona-ba disiplina istoria nune’e bele mai halo kompleta tan estudante nia koñesimentu kona-ba istoria ne’ebé akontese iha tempu pasadu nian.” Dehan Diretor Eskola FINANTIL Aniceto Berelelo
Diretor hatutan, Sekretáriu Estadu no Igualidade nian atu kolia kona-ba estudante hotu iha eskola FINANTIL oinsa atu prevene konflitu nune’e haree ba Ministeriu Interior nian dehan katak konflitu ne’e dalan la loos lia loos mak estuda no hadomi malu iha rai doben ida ne’e hamutuk kria paz no estabilidade hodi dezenvolve Timor-Leste.
“Ita nia politika rai ida ne’e iha ita-nia lei dehan feto ka mane moris ho diretu ne’ebé hanesan dever mak diferente, entaun ita hamutuk hodi fó liman ba malu. Nune’e iha eskola FINANTIL kuda ona feto ho mane sempre respeitu malu.” Hatutan Diretor Eskola FINANTIL
Diretor afirma, liga ho materia ne’ebé mai husi S.E.I atu sosializa ba estudante sira entaun hanesan feto nia papel ba nia-aan rasik hodi dezenvolve iha rai doben ida ne’e. Objetivu prinsipal ba formasaun refere bele muda estudante nia koñesimentu kona-ba istoria ne’ebé akontese iha tempu passadu.
Reprezentante estudante, Auxiladora Soares hateten, orgullu tebes tanba bele partisipa iha formasaun refere ne’ebé realiza husi Centru Nacional Chega hodi fahe istoria ne’ebé akontese iha tempu pasadu nian liu-liu ba joven sira ne’ebé luta ba independénsia ba rai doben ida ne’e.
“Ha’u orgullu tebes tanba ohin loron bele partisipa iha atividade formasaun ida ne’e foin primeira vez ami estudante bele aprende tan istoria balun husi Centro Nacional Chega kona-ba istoria ne’ebé ita-nia joven sira luta ba ukun rasik aan.” Dehan Reprezentante Estudante, Auxiladora Soares
Estudante afirma, formasaun di’ak tebes bele fasilita estudante atu komprende kona-ba istoria rai Timor-Leste nian ne’ebé akontese iha tempu pasadu. Tanba iha estudante balun sedauk hatene muinto-bem kona-ba istoria rai Timor-Leste nian, nune’e bele fahe tutan ba kolega estudante sira seluk.
Esplika liután formasaun ne’e fasilita husi Centro Nacional Chega, halo sensibilizasaun ba estudante valor direitu umanu igualidade jeneru no rezolusaun konflitu ba estudante hamutuk 80 resin iha Eskola Sekundariu Jeral Finantil Aimutin Dili.
Reportajen : Nelfiano
Foto : Nelfiano
