FCSP-FMCS Husu Reitor no Prezidente Konsellu Disiplinar atu fó sai Rezultadu Asédiu Sexual iha UNTL

Dili, 13 Outubru 2025 (Média Democracia) – Estudante Universidade Nasional Timor Lorosa’e UNTL liuhusi Fakuldade Siensia Sosiais Politika no Fakuldade Medisina Siensia Saude realiza komunikadu imprensa hodi husu ba Reitor no Prezidente Konsellu Disiplinar atu fó sai rezultadu dezisaun husi konsellu disiplinar nian liu-husi relatóriu no akta final kona-ba kazu asédiu sexual ne’ebé akontese iha UNTL.

Porta-voz Asosiasaun FCSP Anatolia Maria da Cruz hateten, Universidade Nasionál Timor Lorosa’e nu’udar instituisaun Estadu ne’ebé sai hanesan espasu ba estuda, peskiza no dedikasaun komunitária, hodi dezenvolve siénsia, teknolojia no kultura iha Timor-Leste.

“Nune’e UNTL tenke promove ambiente ida ne’ebé seguru, inkluzivu no ekuitativu ba estudante sira hotu no la iha toleránsia ba deskriminasaun no violénsia ho forma oioin kontra direitu ema ninian, liu-liu abuzu de podér, violénsia bazeia ba jéneru, violasaun sexuál, asédiu sexuál hasoru estudante feto sira.” Dehan Porta-voz Asosiasaun FCSP Anatolia Maria da Cruz

Porta-voz informa, Universidade Nasional Timor Lorosa’e, Fakuldade Siénsia Sosiais Politika (FCSP), iha Departamentu Politikas Públikas (DPP) no Fakuldade Medisina no Siénsia Saúde (FMCS), estudante feto sira hetan asédiu sexuál husi Dosente sira-nia rasik, ne’ebé hatun sira-nia dignidade, la sente seguru iha prosesu aprendizajen no estudante balun lakon nia estudu.

“Vitima sira denunsia ona predator sexual no infratór sira ne’ebé halo asédiu sexual no viola direitu vitima sira nian, maibé estrutura Universidade la prosesa lalais suspeitu sira, la iha trasparánsia ba rezultadu husi desizaun.” Informa Porta-voz Asosiasaun FCSP

Liuhusi komunikadu imprensa, assosiasaun estudantes Fakuldade Siénsia Sosiais, Fakuldade Medisina no Siénsia Saúde no Universidade Nasional Timor Lorosa’e Husu ba magnifiku Reitor no Prezidente Konsellu Disiplinar atu fó sai rezultadu dezisaun husi konsellu disiplinar nian liu-husi relatóriu no akta final kona-ba kazu asédiu sexual ne’ebé akontese iha FMCS, tanba ate a data seidauk iha resposta signifikativa. Husu ba magnífiku Reitor no Prezidente konsellu disiplinar aplika mós sansaun disiplinar ba Diretor Departamentu Parteira ne’ebé komete abuzu de poder liuhusi fó suspensaun ilegal ba estudante nain tolu, sein konsulta ho Konsellu Disiplinar.

“Husu ba Magnifiku Reitor no Konsellu Disiplinar atu kria komisaun inkéritu ida ne’ebé imparsial, indepedente no profisionál hodi investiga kazu asédiu sexual iha FCSP, Departamentu Politikas Públikas (DPP). Husu ba estrutura Universidade tenke iha trasparánsia ba rezultadu husi desizaun sira ne’ebé relativa ho kazu asédiu sexual iha FCSP no DPP. Husu ba estrutura Universidade atu aplika sansaun disiplinar ne’ebé todan ba predator sexual iha FCSP no DPP. Husu ba universidade atu enkamina kazu asédiu sexual iha FCSP no DPP ba Ministeriu Públiku atu prosesa tuir dalan legal.” Afirma Porta-voz Asosiasaun FCSP Anatolia Maria da Cruz

Porta-voz konklui, Se estrutura Universidade la kumpri ezijénsia sira iha leten mak assosiasaun estudantes Fakuldade Siénsia Sosiais Politika, no Fakuldade Medisina no Siénsia Saúde, Universidade Nasional Timor Lorosa’e sei organiza estudante ativu no alumni sira atu foti asaun hasoru estrutura Univerisidade. Tanba Universidade fatin ba aprende laos fatin prostitusaun atu hakonu nesesidade sexual. La iha toleránsia ba asédiu sexual iha Universidade.

Hatutan husi Senadu FMCS Ronaldo Rego hateten, haree ba asuntu refere desizaun iha parte Reitor nian kolabora ho parte komisaun funsaun no parte investigasaun nian sira lori ona ba deskute hamutuk iha Konsellu Disiplinar no partisipa masimu husi Dekanu nain sanulu (10) husi Fakuldade sanulu ne’ebé eziste iha Universidade rasik.

“Kazu ne’ebé akontese iha Fakuldade Medisina nian agora daudaun  prosesu lao hela, senadu hamutuk ho estudante sira halo kedas petisaun ba iha Reitor no iha momentu ne’ebá kedas Reitor fá ba iha komisaun investigasaun no Konsellu Disiplinar hodi mai halo investigasaun prosesu hotu sira konsege diskute ona, maibé ami hanesan estudante no senadu la satifas maka prosesu hotu ne’ebé lao ona ne’e relasiona ho kazu asediu seksual, maibé ikus la iha resultadu ida atu fó sai ba iha estudante ka publiku.” Dehan Senadu FMCS Ronaldo Rego ba jornalista sira iha kampus kaikoli Dili

Nia hatutan, iha Fakuldade FMCS ninian kazu ne’e, relatorio sira lori ona ba aprezenta iha Reitor nomos komisaun investigasaun rasik mai to’o iha UNTL Fakuldade FMCS rasik, maibé resultadu la iha, hanesan estudante fiar katak foin lalais Reitor rasik asina ona akordu ho organizasaun sira haree ba kazu ne’e hodi bele halakon kazu asediu seksual rasik iha Fakuldade sira iha universidade.

“Ha’u fiar katak Reitor no Pro-reitor ba trata asuntu promosaun kona-ba asediu seksual nian atu labele nonok ba iha kazu refere, no espera katak husi asina akordu sira ne’e Reitor ho ninian estrutura sira atu labele nonok atu halakon kazu refere, nafatin husu ba Pro-reitor haree ba asuntu  promosaun ba kazu asediu seksual nian, nune’e dezenvolve di’ak liután kampus seguru ne’ebé imi harii ona atu tau matan ba estudante sira no halo kooperasaun ho instituisaun relevante sira labele to’o de’it iha parte formasaun ba estudante, maibe tenke fó mós formasaun ba Dosente sira atu nune’e sira bele hatene lalaok konaba prevensaun.” Hatutan Senadu FMCS Ronaldo Rego

Nia akresenta, hanesan estudante hein hela prosesu tomak ne’ebé hanesan ohin deklara ona katak estudante nomos senadu sira hein deit resultadu prosesu husi komisaun sira nomos Reitor rasik. Hanesan estudante nafatin mai ho ninian posizaun katak bainhira kazu ne’e la iha resultadu ida maka hanesan senadu sei hamutuk ho estudante vitima sira sei lori kazu refere ba rasik Ministeriu Publiku no Tribunal.

“Ita fiar katak ita sei unifika forsa atu bele halakon predator seksual sira ne’ebé sente sira nia-an sei livre iha kampus ida ne’e, ita hatene katak Ministeriu Ensino Superior rasik hasai ona esbosu ida kona-ba zero toleransia ba asediu seksual iha kampus, maibé haree ba pratika predator seksual sira ka Dosente sira maka komete uluk kazu asediu seksual ba ita-nia maluk estudante feto sira iha UNTL, liuliu Fakuldade FMCS no FSCP Departamentu Politika Publika, tanba ne’e ita tenke hateten lae ba asediu seksual no tenke hasai predator seksual sira husi kampus no universidade.” Akresenta Senadu FMCS

Nia konklui husi evidensia sira ne’ebé iha, nomos vitima sira mai aprezenta iha senadu Fakuldade rua, ne’e garantia katak sei lori kazu refere ba oin, se resultadu husi Reitor ho nia estrutura nomos komisaun investigasaun, hanesan estudante nafatin husu ba Reitor tenke aselera kazu refere no bainhira resultadu ne’ebé estudante sira hein maka la iha, estudante sira sei akumula masa no unifika forsa atu ba hasoru Reitor hodi husu nia posizaun haree ba kazu refere.

Reportajen : Domingas

Foto : Domingas

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *