Ainaro, 24 Jullu 2025 (Média Democracia) – Instituto Nasional Kombate HIV-SIDA sensibilizasaun Moras HIV-SIDA iha Suku Edi, Postu-Administrativu Maubisse, Munisipiu Ainaro.
Tuir Prezidente Instituto Nasional Kombate HIV-SIDA (INCSIDA) Daniel Marçal afirma, moras HIV-SIDA ne’e laos problema komunidade ka munisípiu nian, maibé ida ne’e problema nasaun no mundu tomak nian.
“HIV-SIDA ne’e moras boot no sai problema iha nasaun no mundu tomak, tanba moras ne’e afeita tebes ba ema nia moris, nune’e Governu Timor-Leste preokupa makas tebes, bainhira komunidade sira nia saude ladi’ak governu labele nonok no tur de’it, maibé governu tenki esforsu hodi rezolve problema saude. Nune’e tenki izizi estadu hodi tau orsamentu ba programa saude nian hodi responde ba komunidade sira-nia saude.” Dehan Prezidente INSCIDA Daniel Marçal iha Suku Edi.
Nia afirma tan katak, governu agora tau osan hodi halo konstrusaun ba estrada, bee moos no seluk tan nune’e hodi apoiu povu nia moris ba oin, maibé ita mós tenke hatene katak ita-nia povo ka komunidade afeita makas ba moras HIV-SIDA, nune’e governu tenke tau preoridade mós ba komunidade sira nia saude liuhusi investimentu ba programa saude.
Iha parte seluk tuir Reprezentante Ministru Coordenador Asuntus Sosiais (MECAS) Arcanjelo Goveia Leite hateten, nonu-governu nafatin tau prioridade no hatur programa prevensaun kombate moras HIV-SIDA iha ita-nia nasaun Timor-Leste.
“Instituto Nasional Kombate HIV-SIDA ne’e tutela iha Ministeriu Koordenadór Assuntus Sosiais nia nia okos, tanba ne’e MECAS sempre fó apoiu maximu ba atividade ne’ebé Instituto Nasional Kombate HIV-SIDA hala’o. Tanba nasaun hotu-hotu iha mundu tau Prioridade ba programa Kombate moras HIV-SIDA. Moras HIV-SIDA ne’e la’os de’it buka joven mane no feto de’it atu ferik ka katuas kuandu kona ona tenki halo tratamentu lalais ba moras refere.” Dehan Reprezentante Ministru Coordenador Asuntus Sosiais (MECAS) Arcanjelo Goveia Leite
Nia salienta tan husu ba joven sira hadook-aan husi moras refere no tenki halo testu raan atu nune’e bele hatene raan positif ou negativu. Tanba moras ne’e perigu tebes ba ema nia vida nomos amiasa nasaun nia vida.
Sorin seluk tuir Autoridade Lokal Suku Edi Julio Mendonça Martins haktuir katak, ohin loron importante tebes ba komunidade Suku Edi tanba hetan sensibilizasaun husi Institutu Nasional Kombate HIV-SIDA (INSCIDA), kona-ba transmisaun moras HIV-SIDA.
“Ha’u senti kontente no agradese tebes tanba INSCIDA bele mai halo sensibilizasaun iha suku refere nune’e liuhusi informasaun hirak ne’ebé ohin hetan ona husi INSCIDA, ami sei kontinua fahe tutan fali ba komunidade no joven sira ne’ebé ohin la partisipa.” Dehan Autoridade Lokal Julio Mendonça iha Suku Edi.
Nia enkoraja nafatin joven no foinsa’e sira labele halo relasaun sexual livre, tanba moras refere amiasa ema nia vida, no nafatin husu ba joven sira ne’ebé ohin partisipa iha formasaun refere bele hatutan tan ba kolega no familia sira ne’ebé seidauk hatene kona-ba moras refere, nune’e bele prevene-aan husi moras HIV-SIDA.
Reportajen : Tomas
Foto : Tomas
