Dili, 01 Abril 2025 (Média Democracia) – Secretáriu de Estadu de Kooperativa (SECoop- sigla Portugues), liuhusi Diresaun Nasionál Planeamentu Integradu ba Produsaun no Jestaun Kooperativas, realiza formasaun kona-ba Sistema Formasaun Geografia no Leitura Mapa ba funsionáriu Sekretáriu Estadu Kooperativa Munisípiu 13 inklui Raeoa.
Sekretáriu Estadu Floresta Fernandino Viera da Costa hateten, ohin loron partisipa iha ne’e atu halo abertura ba formasaun sistema geografika mapamentu nian ne’ebé organiza husi Sekretáriu Estadu Kooperativa ba funsuináriu Kooperatiha husi Munisípiu sira inklui Raeoa.
“Formasaun ida ne’e importante tanba oinsá ita bele identifika ita-nia potensia ekonomia ne’ebé ita iha, grupu kooperativa ne’ebé ezisti iha postu no suku no aldeia hodi ita bele identifika no halo mapamentu ba ita-nia grupu agrikola, ita-nia grupu kooperativa sira ne’ebé forma tiha ona iha aldeia, suku no postu hodi nune’e ita bele hatene loloos no halo akompañamentu fó formasaun ba sira para sira bele hasae ekonomia nasaun nian.” Dehan Sekretáriu Estadu ba jornalista sira iha salaun esperansa Delta Tersa ne’e (01/04/2025)
Nia informa katak liuhusi formasaun refere bele fó koñesimentu ba funsionáriu kooperativa Munisípiu sira hodi bele halo mapamentu ba iha grupu agrikola sira hodi nune’e bele hasa’e ekonomia família.
“Liliu oinsá para atu bele hasa’e ekonomia luhusi familia uma laran, tanba ne’e hanesan formasaun ne’e mai husi Diresaun Jerál Floresta no Sekretariu Estadu Floresta ne’ebé envolve ita-nia koordenadór kooperativa sira hanesan husi Munisipiu sira, ita espera katak ho formasaun loron haat ida ne’e sei bele fasilita sira di’ak liután hodi hala’o servisu iha terrenu.” Nia informa
Governante ne’e afirma katak ba futuru Sekretáriu Estadu Kooperativa ho Sekretáriu Estadu Floresta sei servisu hamutuk hodi bele promove produtu lokál sira nomos produtu floresta nian.
“Bele promove ita-nia produtu lokál sira, produtu floresta, produtu madeira no non-madeira, produtu floresta nian hanesan bani been no kutulak ne’ebé eziste iha ne’e, liuhusi formasaun ne’ebé hanesan ba ita-nia grupu agrikultura sira, ita-nia grupu ne’ebé hanesan estabelese ona hodi nune’e ita bele iha kapasidade ne’ebé natón iha kualidade produtu no iha kuantidade, nune’e ita bele esporta ba iha nasaun seluk.” Nia Informa
Dadaun ne’e Sekretáriu Estadu Kooperativa hamutuk ho Sekretáriu Estadu Floresta koko ona oinsá kria grupu hodi fó treinamentu ba grupu Kooperativa sira, nune’e bele dezenvolve bani been no Kutulak nomos produtu floresta non-madeira ne’ebé eziste iha rai laran.
“Produtu potensiál ne’ebé presiza ita promove liuhusi instituisaun rua, nune’e aban bainrua bele esporta ba nasaun seluk ho kualidade no kuantidade ne’ebé diak, ne’eduni tenke liuhusi formasaun ne’ebé iha hodi nune’e aban bainrua ita-nia formadór sira ne’ebé iha ne’e sira bele tun fali ba iha terrenu hamutuk ho grupu sira hodi prepara produtu sira ho kualidade no kuantidade, nune’e ita bele esplora ba rai liur no aban bainrua sei fó benefisia ba ita-nia povu no nasaun.” Nia dehan
Iha biban ne’e Diretór Jerál SEKOOP Olderico Lopes hatutan katak, formasaun refere hanesan faze importante ida ba funsionáriu SEKOOP nian atu nune’e bainhira halo produsaun ba produtu presiza iha mapamentu.
“Entaun mapamentu ne’e importante ba funsionáriu sira hanesan ohin ha’u temi katak sira sei halo magan ba Munisipiu sira, hodi bele hetan mós sertifikadu atu nune’e sira bele halo mapamentu no foti dadus ne’ebé grupu kooperativa sira prodúz.” Dehan Diretor Jerál Sekoop
Enkuantu formasaun ne’e realiza tanba iha koordenasaun entre Sekretáriu Estadu Kooperativa hamutuk ho Sekretáriu Estadu Floresta tanba formadór sira mai husi SEF nian ne’ebé iha abilidade ba utilizasaun GPS, nune’e bainhira remata formasaun formandu sira bele utiliza GPS ba iha área remotas sira iha Munisípiu hotu.
Entretantu formasaun refere sei hala’o durante loron haat (4), ba formandu hamutuk na’in 50, liuliu funsionáriu Sekoop iha Munisípiu 13 inklui Raeoa, aleinde ne’e ba mós funsionáriu balun iha Nasionál.
Reportajen : Estefania
Foto : Estefania
