Dili 17 Outobru 2024 (Média Democracia) – Universidade Nasionál Timor Lorosa’e liuhusi Departamentu Komunikasaun Sosiál halo lansamentu ba filme dokumentariu ho títulu ‘The Art Of Teaching’ ne’ebé prodúz husi Produtór Agio Oliveira ho José Fonseca.
Reitór Universidade Nasionál Timor Lorosa’e, João Soares Martins haktuir filme The Art Of Teaching’ ne’e furak tebes sai hanesan motivasaun ba Dosente no estudante sira hatene kona-ba arte hanorin nian tanba iha sala laran estudante mai ho karatér la hanesan.
“Agradese no orgullu tebes hetan biban mai halo lansamentu iha ne’e ba filme ida ho títulu ‘The Art Of Teaching’ atu dehan de’it katak filme ne’e furak tebes atu fó hanoin fali profesór sira, estudante sira nomos ba sira ne’ebé aban bai-rua hakarak sai hanesan mestre, dosente tantu universidade ka iha eskola primária to’o sekundária, ita presiza arte hanorin (arte de ensinar) ida ba profesór sira tenke hatene ida ne’e.” Dehan Reitór UNTL iha Fakuldade Siénsia Sosiais Kinta feira ne’e.
Nia dehan estudante sira iha universidade mai ho karatér la hanesan balu matenek liu balu natón de’it, nune’e liuhusi filme ne’e hanorin oinsá uza arte hodi halo ambiente ne’e moris (Vivu).
“Tanba tama iha sala laran ne’e estudante mai ho background oioin balu matenek tebes, balu matenek oioin, balu malandru, balu nonok de’it. Oinsá bele kria sala ka ambiente ida mais kondusivu para prosesu aprendijazen ne’e husi profesór mai estudante bele la’o ho di’ak, ne’e presiza arte ida atu halo klasa ka sala de aula ne’e vivu ka moris, partisipativu, moris ne’e presiza Skill, talentu, arte nomos presiza siénsia para oinsá ita asegura no garante katak ita-nia mensajen siénsia ne’ebé tranzmite ne’e husi profesór ba estudante sira tama iha sira nia ulun.” Nia dehan
Iha biban ne’e mós Reitór fó Parabens ba produtor filme ne’ebé ho ideia kreativi no inovativu tebes hodi kontinua halo filme ne’ebé inspira atu nune’e bele mellora koñesimentu oioin husi obra refere.
Iha fatin hanesan Produtór Filme Agio Oliveira hatutan nu’udar Alumi iha departamentu komunikasaun sosial aprende iha universidade, liuhusi prosesu hotu ne’e motiva nia atu halo filme refere.
“Ha’u nu’udar Foinsa’e Timor-Oan ida ne’ebé hanesan mós estudante departamentu Komunikasaun Sosiál ne’ebé mós involve barak iha mundu filme nian, entaun bainhira ha’u sei estudu ha’u mós aprende kona-ba profesór Marcelino ka fontes prinsipál ne’ebé ha’u halo entrevista ba tanba ne’e motiva tebes ha’u, ida fali seluk mak ita haree kona-ba problema edukasaun, problema ida ne’ebé boot tebes iha Timor-Leste.” Dehan produtór Agio Oliveira
Nia haktuir iha Timor-Leste sosiedade nia prespetiva Kona-ba atendimentu ba estudante.
“Ita hatene katak iha timor buat ruma akontese dalabarak ema dehan atendimentu ba estudante ne’e barak liu ladun di’ak, ezemplu iha Dosente balu ne’ebé nia trata tiha estudante maibé nia halo fali servisu seluk, entaun husi filme ida ne’e ita-nia hakarak ne’e haree kona-ba asuntu edukasaun ne’e problema ne’ebé boot iha timor, too estudante balu lakohi ba ona tanba Dosente ne’e riska tiha nia monografia ne’e hotu, lahatene saida mak atu hadia.” Agio Haktuir
Nia espetativa ba futuru atu motiva di’ak liután estudante inklui Dosente sira oinsá atu trata estudante ne’ebé mais real liután.
Iha fatin hanesan Isaura de Deus Lemos nu’udar Alumi estudante Departamentu Komunikasaun Sosiál fó sasin katak liuhusi filme ne’e bele motiva fali Dosente seluk atu banati tuir profesór Marcelino nian.
“Ha’u haree liubá karatér profesór Marcelino ninian, liuhusi filme ida ne’e hatudu katak Nia nu’udar profesór motivadór ida ne’ebé bele motiva profesór sira seluk liuliu Dosente sira iha Timor-Leste atu bele la’o ka banati tuir saida mak profesór Marcelino halo dadaun ne’e tanba profesór Marcelino nunka lakon esperansa no nunka lakon vontade atu buka tuir nia estudante sira ne’ebé seidauk akaba sira-nia estudu iha Universidade liuliu iha etapa ikus hanesan faze proposta monografia.” Isaura de Dadus deklara.
Nia haktuir filme ne’e interasante tebes ba públiku no Dosente sira liuliu ba sosiedade nia prespetiva ba UNTL ne’ebé dehan eskola kleur maibé realidade ne’e depende ba estudante nia vontade atu finaliza nia estudu
Entretantu filme ne’e halo haree liubá karatér Profesór Marcelino Magno nia Espíritu ne’ebé sempre buka tuir estudante finalista ne’ebé la ativu ba proposta no monografia, nune’e Dosente ne’e buka tuir kada estudante sira hodi motiva atu kontinua finaliza sira nia estudu iha banku Universidade Nasionál Timor Lorosa’e.
Reportajen : Estefania
Foto : Estefania

