Dili, 08 Outubru 2025 (Média Democracia) – Institutu Nasionál Combate HIV- SIDA, (sigla portuges) Institutu Públiku sei esforsu atu harii uma Prostituisaun ida atu nune’e bele minimiza moras oioin husi sexsuál livre iha Timor-Leste.
Prezidente INSCIDA Daniel Marcal hateten, Institutu Nasionál Combate HIV-SIDA sei halo esforsu no ko’alia ho parte relevante sira liu-liu hanesan Igreja atu oinsá bele iha konseptu ida tanba HIV perigozu ba ema nia vida.
“Ami esforsu makas ko’alia ho autoridade liu-liu parte Relijiaun sira, tanba ita Timor iha reljiaun liman, hanesan Katólika, Prostentantes, Hindu, Buda no Islam, Nune’e koordena hela sira-nia hanoin iha konseptu ruma. Ita hotu husik de’it seksu livre hanesan ita dehan seksu livre ne’e di’ak, bainhira ita halo fatin ba sira ne’e ema públiku nia hanoin katak sexu livre ne’e di’ak, Estadu ba prepara fali fatin ba sira, maibé la’o hanoin hanesan ne’e justru ita husik livre hanesan ne’e perigozu ba ema nia moris.” Dehah Prezidente INSCIDA Daniel Marçal
Prezidente hatutan, tanba ne’e presiza lokaliza tiha atu bele hetan kontrolu husi parte moral nian ema balun tama iha fatin ka lokalizasaun sira hanesan, entaun mai nia iha konsiénsia rasik. Nia rasik hatene atu muda nia hahalok no sai feto di’ak no kaben fali.
“Tanba atu hari’i iha fatin ne’e Institutu Nasionál Combate Libertasaun HIV-SIDA sei hanoin to’o iha ne’ebá, maibé importante komunidade liu-liu parte igreja konkorda husi parte kultura iha koiñesimentu katak buat ne’e la sentraliza no regulariza ida ne’e perigozu ba ema nia vida.” Hatutan Prezidente INCSIDA
Prezidente afirma, ida ne’e laos INSCIDA nia planu, maibé ne’e hotu-hotu haree problema refere. Tanba ne’e primeiru tenke hatene katak atividade sexsuál livre ne’e iha Timor-Leste iha ka lae liu-liu iha Munisípiu Dili inklui Munisípiu sira seluk, tanba moras ne’e perigozu ba ema nia vida transmisaun ba HIV.
“Tanba ita ba halo sensibilizaun iha parte ida, maibé atividade sexu livre hala’o nafatin ne’e nia impaktu ba transmisaun boot los, tanba HIV ne’e transmite liuhusi sexu livre.” Afirma Prezidente INCSIDA
Prezidente informa, atu hari’i fatin Prostituisaun ne’e laos hotu-hotu, maibé atu minimiza de’it transmisaun HIV no hakarak tau hamutuk tiha ema sira-nia mak hala’o vida livre atu nune’e saúde mós bele kontrola sira-nia nia-an.
Esplika liután relasiona ho Instituto Nasionál Combate HIV-SIDA nia planu servisu hamutuk ho parte Relijiaun nian hodi harii uma Prostituisaun ida nune’e bele minimiza ema husi moras HIV-SIDA tanba iha Timor-Leste laiha fatin dignu.
Reportajen : Nelfiano
Foto : Nelfiano