Balibo, 17 Outubru 2025 (Média Democracia) – Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) aproveita realiza konferensia imprensa hodi hanoin hikas oho jornalista estranjeiru na’in lima ne’e husi Forsa Armada Indonézia (ABRI) iha Balibo 1975. Konferensia ne’e hala’o iha Balibo Kinta semana ne’e.
Porta-voz Acacio Pinto hateten, iha konferensia komemorasaun ba tinan 50 husi omisidiu ne’e laos de’it lembransa ida, maibé marka jornalista na’in lima nia aten-barani, hodi fó sai no deskobre lia-loos, liuhusi sira-nia reportajen kona-ba planu invazaun militár Indonézia nian iha Timor-Leste tinan 1975.
“Jornalista estranjeiru na’in lima ne’ebé ikus mai hanaran Balibo Five ne’e hakbesik tebes ba Estadu no povu Timor-Leste nia fuan, tanba sira-nia kontribuisaun ba nasaun ne’e nia luta ba independénsia. Sira sei hanoin nafatin, husi fuan ida-idak, husi ema Timoroan ne’ebé deve sira-nia servisu no obra jornalístika iha Balibo, sidade ki’ik ida iha zona fronteira Timor-Leste no Indonézia nian.” Dehan Porta-voz Acacio Pinto
Porta-voz hatutan, Balibo Five marka importánsia jornalizmu nian ba direitus umanus no umanidade la ho fronteira iha tinan 1975.
“Balibo Five hanorin ita povu Timor, jornalista, ativista, autoridade seguransa no polítiku sira kona-ba hateten lia-loos, defende direitus umanus no umanidade. Sira nain lima ne’ebé hetan oho, husik hela marka no moras tanba laiha justisa ba sira iha tinan 50 liubá. Laiha atór ida iha kotuk no komete oho ne’e mak hetan dadur, liu-liu ofisiál militár Indonézia sira ne’ebé envolve iha sira.” Hatutan Porta-voz
Nia afirma, Komemorasaun ba tinan 50, omisidiu Jornalista Balibo five nu’udar oportunidade ba AJTL atu husu ba Governu Austrália no Governu Timor-Leste, atu uza sira-nia meius diplomátiku hodi hakbesik-an ba Governu Indonézia, hodi husu justisa ba jornalista Balibo Five. Timor-Leste nia independénsia la kompletu bainhira laiha justisa ba família sira ne’ebé lakon sira-nia familia.
Rest in Power ba jornalista Balibo Five, Greg Shackleton, Tony Stewart, Gary Cunningham, Brian Peters no Malcolm Rennie. Sira-nia obra jornalístika no kontribuisaun sei hanoin nafatin iha Timor-Leste, nasaun ne’ebé ita-boot sira defende iha pasadu.
Esplika liután relasiona ho konferensia ne’e atu hanoin hikas jornalista estranjeiru na’in lima ne’ebé mate sira-nia reportajen fó inspirasaun ba jornalista Timoroan sira, atu banati tuir ita-boot sira nia ain fatin, jornalizmu nian nu’udar ran-moris ba demokrasia.
Reportajen : Nelfiano
Foto : Nelfiano
