Dili 24 Outubru 2025 (Media Democracia) – Instituto Nasional Combate HlV/SIDA (INSCIDA.I.P) “sigla portuges” hamutuk ho parseru halo sensibilisazaun imformasaun kona-ba virus HIV/SIDA ba komunidade Suku Manleuana Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisípiu Dili nune’e bele prevene an husi virus HlV /SIDA, sensibiliza imformasaun hala’o iha Suku Manleuana Kinta Semana ne’e
Prezidenti Instituto Nasional Combate HlV/SIDA(INCSIDA I.P), Daniel Marçal hatete Labele preokupa ho kasu HlV ne’ebé sa’e maka’as tanba ema iha koñesimentu volantariumente sira ba halo teste ran rasik no liuhusi teste ran ne’e mak hodi identifika kasu HlV atu nune’e bele prevene no labele monu ba virus SIDA tanba ne’e susar atu kura.
“Ita labele preoukupa ho kazu sa’e ne’e hetan HlV barak ne’e di’ak liu atu halo intervensaun lalais atu labele monu ba SIDA ne’e susesu ita hotu nian, tanba liuhusi informasaun hirak ne’e ema barak iha konsiensia ita la obriga hanesan uluk ema tenke ba teste ran, uluk ema ba teste ran ema subar no tauk no moe tanba problema HIV ne’e maibé agora ita hotu nia esforsu ema hotu ba teste rasik sira nia ran nune’e ita bele indentifika.” Dehan Prezidente Instituto Nasional Combate HlV/SIDA (INCSIDA I.P), Daniel Marçal
Prezidente hatutan INCSIDA nia esforsu hodi hasae konsiensia Komunidade nian hodi ignora tia hahalok aat sira ne’ebé hodi fasilita ema hodi hetan transmisaun hetan virus HlV, haburas fali hahalok sira ne’ebé di’ak hodi proteje ema husi problema HlV/SIDA.
INSCIDA esforsu daudaun ne’e hasa’e ema nia konsiensia de’it hodi ignora tia dalan ka hahalok sira ne’ebé aat hodi fasilita ita atu hetan transmisaun HlV, hodi haburas ou dezenvolve fali hahalok sira ne’ebé di’ak hodi proteje ita husi problema HlV/SIDA ne’e rasik.
Iha fatin hanesan Representante Emfermeira Jenifer N.G.Ximenes ohin sensibiliza inforamsaun ba komunidade sira tuir dadus ne’ebé Ministeriu Saude rejistu iha sentru saude 5 no klinik 1 iha Munisípiu Dili hamutuk pasiente ho virus HlV hamutuk na’in 808 no nain 32 mak lakon vida seidauk sura mós ho pasiente husi ospital nasional no sentru saude Bairo-pite nian.
“Relasiona ho sentru saude Comoro pasiente hamutuk na’in (83) ida ne’ebé aktivu iha tratamentu 56 tranfeferensia na’in (15), mate na’in (3) husi sentru Farmosa pasiente (600), halo tratamentu ativu hamutuk (419), drop out (133), mate (29), husi vera Cruz (88) ativu (70), Sentru Saude Metinaru pasiente (3), Sentru Saude Becora pasiente (22), tratamentu na’in (10) no klinika Motael pasiente (12) tratamentu na’in haat.” Dehan Representante Emfermeira Jennifer N.G.Ximenes
Representante ne’e hatutan dadus hirak ne’e la inklui klinik Bairo-pite no HNGV husi dadus akomulativu (808) ne’e aktivu halo tratamentu (56) no na”in (161), lakon la halo tratamentu no na’in (85) mak transferensia sai.
Esplika liután relasiona ho atividade sensibilizasaun informasaun kona-ba virus HlV/SIDA ne’e partisipa maximu husi Autoridade lokal nomos komunidade sira hamutuk atus-rua-resin iha Sede Suku Manleuana Dili, iha formasaun ne’e koalia liu kona-ba oinsá atu prevena aan husi virus HlV/SIDA
Reportajen : Nelfiano
Foto : Nelfiano

